សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរយើងគ្រប់ទិសទីបើនិយាយពីប្រជាជនដែលរបស់នៅទីស្រុកស្រែចំការវិញយើងនឹងមើលឃើញថាពួកគាតនៅមានទំលាប់ទៅបោះបាយបិណ្ឌដូចកាលមុនៗអញ្ចឹងដែរហើយការបោះនោះគេតែងធ្វើនៅពេលព្រលឹមម៉ោង៤ព្រឹក ដោយពួកគេតែងតែនាំគ្នាដើរទៅវត្ដអារ៉ាមនានានៅក្នុងភូមិ ឬនៅក្បែរផ្ទះរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងនំចំណីដែលធ្វើរួចជាស្រេច។ ការបោះបាយបិណ្ឌជាជំនឿអរូបិយមួយផងដែរដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងនិយមធ្វើជារៀងរាល់ព្រឹកដើម្បីបញ្ជូន ឬឧទ្ទិសកុសលឱ្យទៅញាតិសន្ដានសាច់សាលោហិតដែលបានចែកឋានទៅបរលោក។ ការបោះបាយបិណ្ឌ ឬការបោះដុំបាយគឺជាសកម្មភាពមួយដែលមិនទាន់មានឯកភាពគ្នានៅក្នុងសង្គមពុទ្ធសាសនិកនៅឡើយ ដោយអ្នកខ្លះបានចាត់ទុកការបោះបិណ្ឌជាកិច្ចដ៏សំខាន់មួយមិនអាចខានបាននៅក្នុងរដូវបុណ្យកាន់បិណ្ឌនេះ ខណៈដែលអ្នកខ្លះបានអះអាង និងរិះគន់ថាការបោះបាយបិណ្ឌជាទង្វើមិនត្រឹមត្រូវជាភាពខ្ជះខ្ជាយជាការធ្វើមិនគោរពទានជាដើម។ អ្នកដែលជឿថាបោះបាយបិណ្ឌមានប្រយោជន៍គិតថាបោះបាយបិណ្ឌគឺបោះឲ្យពួកប្រេត (អ្នកខ្លះហៅថាបាយប្រេត)។ ចំណែកអ្នកពុទ្ធនិយមខ្លះទៀតបានអះអាងថា ការបោះបាយបិណ្ឌជាការធ្វើទានមិនត្រឹមត្រូវតាមការបង្រៀនរបស់ព្រះពុទ្ធឡើយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ដែរពួកគេបានធ្វើការអធិដ្ឋានទៅដល់សាច់ញាត្តិដែលស្លាប់និងបោះបាយបិណ្ឌនៅជុំវិញព្រះវិហារ។ ជាពិសេសពួកគេជឿថាវិញាណទាំង ឡាយណាដែលគ្មានសាច់ញាត្តិត្រូវបានគេដោះលែងពីឋាននរកឲ្យមកកាន់វត្តអារាមដើម្បីទទួលអាហារពីសាច់ញាត្តិរបស់ពួកគេនៅពេល យប់។ វិញាណពួកគេត្រូវត្រឡប់ទៅឋាននរកវិញនៅមុនពេលព្រះអាទិត្យរះ។ វិញាណអ្នកទាំងនោះគឺមានកំពស់ខ្ពស់ដែលពួកគេអាចបោះជំហាននៅលើប្រាសាទបាន។ ទោះជាយ៉ាងណាពួកគេមិនហានធ្វើដូច្នេះទេដោយខ្លាចថាពួកគេបានប្រព្រឹត្តអំពើបាបបន្ថែមទៀត ។ ពួកគេបានត្រឹមតែឈរយំហើយសុំអាហារ។ វិញាណទាំងនោះនឹងទៅគ្រប់៧វត្តដើម្បីរកមើលសាច់ញាត្តិនិងទទួលអាហារពីពួកគេ។ ប្រសិនបើវិញាណទាំងនោះមិនឃើញសាច់ញាត្តិរបស់ពួកគេមកវត្តទេនោះ ពួកគេនឹងដាក់បណ្ដាសាសាច់ញាត្តិរបស់ពួកគេ។ នេះហើយជា មូលហេតុដែលសាច់ញាត្តិគួរតែយកចង្ហាន់ទៅវត្តទោះបីជាច្រើនឫក៏តិចក៏ដោយក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ។
ប្រេតគឺជានរណា
បើសិនជាយើងនិយាយពីប្រេតយើងនឹងដល់ពិធីបុណ្យមួយគឺបុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ ជាក់ជាមិនខាន។ បើយោងទៅតាម”គម្ពីរព្រះត្រៃបិដក”នៃពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទនៃព្រះពុទ្ធសាសនាបានចែងថា មនុស្សដែលស្លាប់ទៅតែងទៅកើតនៅទីផ្សេងៗតាមកម្មរបស់ខ្លួនដែលបានសាងមកផងដែរ។ សម្រាប់មនុស្សដែលមានចិត្ដអាក្រក់ និងបានសាងបាបកម្មផ្សេងៗលុះស្លាប់ទៅតែងតែកើតជាប្រេត៤ប្រភេទ គឺប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្ទុះឈាម ប្រេតស្រេកឃ្លានអាហារជានិច្ច ប្រេតដែលភ្លើងឆេះជានិច្ច និងប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយផលដែលបុគ្គលដទៃឧទ្ទិសទៅឱ្យ។ សម្រាប់បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគេតែងនិយមជ្រើសរើសចំថ្ងៃរនោចខែភទ្របទ ព្រោះពេលវេលានោះព្រះចន្ទពុំសូវមានពន្លឺហើយចេះតែងងឹតទៅៗ ព្រោះឱកាសនោះហើយ ដែលយមរាជដោះលែងពួកប្រេតទាំងនោះឱ្យមករស់នៅលាយឡំជាមួយមនុស្សចាំទទួលភោគផលដែលបងប្អូនញាតិសន្ដានដែលញាតិឧទ្ទិសឱ្យ ព្រោះពួកប្រេតខ្លាចពន្លឺណាស់។ ប្រសិនបើរយៈពេល១៥ថ្ងៃ ពួកប្រេតដើររកគ្រប់វត្ដពុំមានឃើញបងប្អូនញាតិសន្ដានណាធ្វើបុណ្យបញ្ជូនកុសលទៅឱ្យទេ ពួកគេនឹងអត់បាយអត់ទឹកស្រេកឃ្លានរងទុក្ខវេទនាយ៉ាងក្រៃលែង ហើយនឹងជេរប្រទេចផ្ដាសាដល់បងប្អូនញាតិកាទាំងឡាយឱ្យហិនហោចទ្រព្យសម្បត្ដិ ព្រាត់ប្រាស់ឪពុកម្ដាយ ប្ដីប្រពន្ធ កូនចៅ ញាតិផៅទាំងប្រាំពីរសន្ដាន។
ភាពខុសគ្នារវាងនិកាយ មហាយាន និងហីនយានក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា
ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានសាសនាព្រះពុទ្ធជាសាសនារបស់រដ្ឋ និងមានប្រជាជនមួយភាគធំកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធដែរ។ តើអ្នកទាំងអស់គ្នាមានដឹងថានិកាយ មហាយាន និងហីនយានខុសគ្នាយ៉ាងមិចទេ? តោះពេលនេះយើងនឹងនិយាយពីនិកាយទាំងពីរនេះដូចតទៅ។ និកាយហីនយាន ឬងេរវាទគឺជានីកាយដែលកើតមុន មហាយានហើយត្រូវបានប្រកាន់ខ្ជាប់ក្នុងព្រះធម៌វិន័យផងដែរ។ ហីនយានត្រូវបានព្រះអរហន្តកំណត់ខបញ្ញត្តិទុកមកយ៉ាងតឹងរឹងរីឯ មហាាយានវិញជានិកាយមួយដែលបានកកើតក្រោយព្រះពុទ្ធបរិនិព្វានប្រហែល ៥០០ឆ្នាំ។ ភាពខុសគ្នារបស់និកាយ មហាយាន និងហីនយានគឺថាមហាយានមិនសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការសម្រេចនិព្វាននោះទេតែបានយកការបំពេញកុសលដើម្បីសម្រេចជាព្រះពោធិសត្វមកជួយលោកជាធំ។ ហិនយានគឺផ្តោតទៅលើតែការសម្រេចនិព្វានគឺ ចិត្តចង្អៀត និងអាត្មានិយម។ ហិនយានត្រូវបានកំណត់ឲ្យកាត់កិលេសជាមុនសិនបើទោះបីជាពិបាកប៉ុនណាក៏ដោយត្រូវតែធ្វើឲ្យបានដាច់ខាត។ រឯមហាយានវិញគឺត្រឹមតែសទ្ធាគឺគ្រប់គ្រាន់ហើយព្រោះថាកម្លាំងចិត្តយើងនឹងកាត់កិលេសដោយខ្លួនឯង។ មហាយានគឺជឿថាព្រះពុទ្ធមានខ្លួនប្រាណពិតក្នុងបច្ចុប្បន្នទើបគេសាងរូបកាយដែលមានដូចជា ព្រះម៉ែគង់ស៊ីអ៊ីម ព្រះយូឡាយ ព្រះពោធិសត្វ និងទេពផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែហីនយានវិញជឿថាអត់មានទេគ្រប់យ៉ាងគ្រាន់ជាអនត្តាប៉ុននោះ។ មហាយានបានបញ្ចូលនូវ រូប […]
សម្លាប់មូសរាល់ថ្ងៃងាប់រាប់ភ្លេច តើយើងមានបាប ឬទេ?
បើនិយាយពីមូសវិញមិនដឹងថាម្នាក់ៗរាល់ថ្ងៃសម្លាប់វាប៉ុន្មានក្បាលទេក្នុងមនុស្សម្នាក់ ទះផង វៃផង។ ពេលសម្លាប់មូសចឹងមានដឹងថាយើងមានបាន ឬមិនមានអត់? យើងនឹងធ្វើការបកស្រាយតាមបែបសាសនា បុណ្យ និបាបឲ្យអ្នកបានដឹងពីរឿងនឹង។ មូសគឺជាសត្វល្អិតដែលមានជីវិតមួយប្រភេទដែលវាមានលក្ខណះងាយកើត អាយុខ្លី និងមានប្រព័ន្ធប្រាសាទមិនស្មុគស្មាញហើយគ្មានការឈឺចាប់ទេនៅពេលវាងាប់។ ដូចនេះទោះបីជាមូសត្រូវងាប់ដោយសារយើងទះវាក៏ដោយក៏វាមិនមែនជារឿងធំដុំដូចមនុស្សគិតដែរថាវាឈឺចាប់នោះទេ។ ពិតណាស់ការសម្លាប់សត្វមានជីវិតវាពិតជាខុសនឹងសិលព្រោះថាយើងបានបៀតបៀនជីវិតគេ។ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែបាបដែលយើងបានសាងនោះជាបាប ខ្លាំង ឬតិចតែប៉ុននឹង។ ការសម្រាប់មូសវាមិនបាបខ្លាំងដូចជាយើងទៅសម្រាប់សត្វដទៃទៀតដូចជា គោ ក្របីអីនោះទេព្រោះថាសត្វទាំងនឹងវាមានអារម្មណ៌ឈឺចាប់ខ្លាំងដូចនេះផលនៃបាបក៏ខ្លាំងដូចគ្នាដែរ។ ទាក់ទងនឹងបុណ្យបាបគេនៅតែនិយាយថាបើសិនជាយើងទះមូសនោះដោយកំហឹងបាបនឹងទទួលបានធ្ងន់ដែរ។ ទំហំនៃកំហឹងរបស់យើងវាបានសបញ្ជាក់ថាយើងចង់សម្លាប់គេចឹងហើយទើបកម្មតបស្នងមកយើងវិញដូចគ្នាដែរ។ បើសិនជាយើងមិនសម្លាប់មូសដោយហឹង្សាទេតែដោយប្រើបញ្ញាវិញដូចជាការប្រើមុងការពារ ប្រើថ្នាំមូស ធូបមូសនោះវាបង្ហាញថាយើងគ្រាន់តែការពារខ្លួនយើងប៉ុននោះយើងមិនបានចងកម្មពៀរជាមួយវាទេ។ ដូចនេះសរុបមកការសម្លាប់មូសក៏មានបានដែរគ្រាន់បាបតិច តែបើយើងសម្លាប់ដោយកំហឹងគឺបាបច្រើន ហើយបើសម្លាប់ដោយប្រើបញ្ញាគឺមិនបាបទេព្រោះយើងគ្រាន់តែការពារខ្លួនយើងដោយមិនបានមានចេតនាសម្លាប់វានោះទេ។
អត្ថន័យនៃពិធីបុណ្យមាឃបូជា
បុណ្យមាឃបូជាប្រារព្ធឡើង ដើម្បីរំលឹកដល់ថៃ្ងដែល ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ប្រកាសបង្កើត ព្រះពុទ្ធសាសនាឡើងក្នុងលោកនាប្រទេសឥណ្ឌាកាលពី ៥៨៨ ឆ្នាំ មុនគ្រិស្តសករាជ នាថៃ្ងទី ១៥កើត ខែមាឃ ក្រោយពីការត្រាស់ដឹងរបស់ព្រះអង្គចំនួន ៩ ខែគត់។ ការបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងឋានៈជាអង្គការសាសនាមួយនេះ ធ្វើឡើងនៅ ក្នុងចំណោម ព្រះសង្ឃចំនួន ១២៥០ អង្គ ជាសមាជិក ក្នុងអង្គមហាសន្និបាតមួយ ដែលបាននិមន្តមកពីគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈទាំងអស់។ នៅក្នុងមហាសន្និបាតនោះ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់បានប្រកាសនៅគោលការណ៍ ចំនួន១១ ប្រការ […]
ការផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនា នៅលើសាកលលោក
ព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមួយក្នុងចំណោមសាសនានានាលើសាកលលោកដូចជា ៖ ព្រហ្មញ្ញសាសនា អ៊ីស្លាមសាសនា គ្រឹស្តសាសនា ប្រូតេស្តង់សាសនាជាដើម។ ព្រះពុទ្ធសាសនា មានដើមកំណើតនៅរដ្ឋនេប៉ាល់ (ប្រទេសឥណ្ឌា) ដែលមានប្រជាជនជាពុទ្ធបរិស័ទមានចំនួនប្រមាណ ៥លាននាក់ (ឆ្នាំ១៩៦១)។ សាសនានេះ ជាសាសនារបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ដែលបានផ្សព្វផ្សាយ ស្ទើរពេញពិភពលោកដូចជា ប្រទេសសេរីលង្កា ប្រទេសចិន ប្រទេសកម្ពុជា ភូមា ថៃ ឡាវ វៀតណាម ជប៉ុន ចិនតៃវ៉ាន់…៕